۱۳۸۸ شهریور ۱۲, پنجشنبه

اثر طبيعي و ملي قله سبلان
















اثر طبیعی ملی قله سبلان :

اثر طبیعی ملی قله سبلان با مساحتی بالغ بر 6643 هکتار در سال 1381طی مصوبه شماره 223 مورخ 21/3/81 شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت

مدیریت سازمان پیوست.

موقعیت جغرافیایی:

این اثر با 4229373 تا 4242388 عرض جغرافیایی و 741942 تا 752127 طول جغرافیایی در استان اردبیل واقع گردیده است.

ویژگیهای منطقه:

این قله دومین قله مرتفع کشور به حساب می آید. این اثر به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد از جمله وجود یخچالها؛ آبشارها و دره های زیبا و همچنین وجود دریاچه ای زیبا در دهانه آتشفشان اصلی جذابیت های فراوانی را به آن بخشیده است و از این رو کوهنوردان فراوانی را از سراسر کشور و جهان بسوی خود جلب می نماید.ازتنها گونه مهم جانوری میتوان از نوعی سخت پوست از خانواده کروستاسه نام برد.

عوامل تهدید کننده:

استفاده بیش از حد از ظرفیت قابل تحمل محیط از مهمترین عوامل تهدید کننده این اثر به شمار میآید.













اثر طبیعی و ملی قله سبلان -اثر طبیعی ملی قله سبلان با مساحتی بالغ بر 6643 هکتار در سال 1381طی مصوبه شماره 223 مورخ 21/3/81 شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.موقعیت جغرافیایی: این اثر با 4229373 تا 4242388 عرض جغرافیایی و 741942 تا 752127 طول جغرافیایی در استان اردبیل واقع گردیده است.
ویژگیهای منطاین قله دومین قله مرتفع کشور به حساب می آید. این اثر به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد از جمله وجود یخچالها؛ آبشارها و دره های زیبا و همچنین وجود دریاچه ای زیبا در دهانه آتشفشان اصلی جذابیت های فراوانی را به آن بخشیده است و از این رو کوهنوردان فراوانی را از سراسر کشور و جهان بسوی خود جلب می نماید.ازتنها گونه مهم جانوری میتوان از نوعی سخت پوست از خانواده کروستاسه نام برد.
سبلان (به ترکی آذربایجانی: ساوالان، به تالشی: سفلون) آتشفشانی خاموش است که شکل تقریبا مخروطی دارد و اکثرا از برف و یخ پوشیده شده است و چشمه های آب گرم و سرد معدنی فراوانی دارد و در حقیقت بلندترین کوه استان های آذربایجان غربی و شرقی محسوب می گردد . کوهستان عظیم وآتش فشان سبلان که به زبان آذری ساوالان خوانده می شود از کوه های متعدد بلندی چون صائین ، نرمیق ، قوشه داغ ، و… تشکیل شده است. دامنه های این کوهستان در بخش مرکزی از چهارسو به شهرستان های مشکین شهر و اهر در شمال ، تبریز در مغرب ، سراب درجنوب و اردبیل در شرق مشرف می باشد. سبلان به شکل مخروط زیبائی است و دهانه آتش فشان خاموش آن در حال حاضر به صورت دریاچه ای در آمده است. اطراف این دریاچه در تمام سال پوشیده از برف و یخ است. قله اصلی یا آتش فشان آن به نام سلطان ساوالان بلندترین نقطه آذربایجان و پس از دماوند بلندترین قله ایران است. کوهستان ساوالان از کانون های مهم آبگیر دائمی رودهای آذربایجان می باشد. دامنه های شمالی آن به دره رود قره سو و اهرچایی و دامنه های جنوبی آن به شاخه ها ی آجی چای منتهی می گردد. بنابراین سبلان بخش عمده ای از آب های حوضه رود ارس و دریاچه ارومیه را تامین می کند در دامنه های سبلان چشمه های فراوان آب گرم وآب سرد معدنی وجود دارد از جمله موئیل سویی ، شابیل ، قوتورسویی و ...که در فصول مختلف مورد استفاده اهالی مشکین شهر وگردشگران قرار می گیرد. در بالای قله سبلان حفره ای وجود دارد که دهانه آتش فشان سبلان بوده است و امروزه به صورت دریاچه ای در فصل گرم ظاهر می شود .
سبلان با رودها ، یخچالهای دائمی و طبیعت بکر ، نمونه ای است از هنر بی همتای خلاق آن .این کوه بنا به راوایات محل عبادت زرتشت ، پیامبر ایران باستان ، و جولانگاه بابک خرمدین بوده است .مسیر صعود
بمنظور صعود به قله بهترین مسیر از طریق شهرستان اردبیل به لاهرود و از آنجا به آب گرم قتور سویی است از آبگرم جاده ای کوهستانی و خاکی آنرا تا ارتفاع 3500 متری مکان موسوم به پناهگاه شرقی می رساند پناهگاه مکان مناسبی جهت اقامت و شب مانی محسوب می گردد صعود به قله از طریق یال شرقی با عبور از سیب های تند سنگلاخی ارتفاع گرفته در حدود 4700 متری از شیب کلی آن کاسته شده و در محل موسوم به سنگ محراب با شیبی ملایم به دهانه آتشفشان و دریاچه جذاب و با شکوه آن می رسد . آب و هوا : در بهار هر سال و بخصوص ماه های فروردین و اردیبهشت قله مواجه با هوای طوفانی است از ماه های خرداد و تیر که فصل حدود آن آغاز می گردد و تا پایان شهریور ماه هوا از پایداری بیشتری برخوردار می گردد ولی در تمامی بعدازظهرها غالباً با هوای ابری و باران در ارتفاعات توام است . و در پائیز و زمستان ها با طوفان برف سنگین آب مصرفی در تابستان و ایام صعود از ماحصل ذوب برف های قله فراهم می گردد و در پائین دست ها آب بسیار کم می باشد این آب ها از 9 صبح شروع به ذوب و جاری شدن و تا ساعت 18 هر روز یخ می زند



سبلان کوهی مرتفع در شمال غرب کشور و در استان اردبیل سومین قله بلند ایران که به عنوان یک کوه آتشفشانی غیر فعال است که به دلیل آبگرم های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی معروف الوارس مورد توجه گردشگران می باشد.جاذبه های توریستی منطقه مشکین شهر شامل جاذبه های طبیعی و جاذبه های تاریخی است که ارتفاعات متعدد ، آبهای معدنی فراوان، دریاچه های کوچک و بزرگ، دشت وجلگه های وسیع و شرایط آن وهوایی مساعد و مطلوب ، همگی نشان از قابلیت ها و استعدادهای طبیعی منطقه برای جلب مشتاقان و علاقه مندان طبیعت دارد.کوه معروف «سلطان ساوالان» با ارتفاع 4811 متر از سطح دریا ، عظمت خاصی به منطقه بخشیده است و این کوه با یخچال های عظیم از منظر ورزش کوهنوردی و یخچال نوردی، یکی از کوههای مطرح در سطح جهان است و هرسال و بویژه در فصل تابستان هزاران علاقه مند از اقصی نقاط ایران و جهان به این کوهستان روی می آورند و از مواهب طبیعی آن بهره مند می شوند.آبهای معدنی گوناگون یکی از مهم ترین جاذبه های توریستی این منطقه به شمار می آید. وجود هشت چشمه آب معدنی که حاوی آبهای گوگردی ، کربناته، سولفوره، بی کربناته، کلروره، آشامیدنی گازدار و آشامیدنی بدون گاز است و این چشمه ها خواص درمانی فراوان داردکه نه تنها در سطح ایران، بلکه درسطح جهان نیز بی نظیر است. کوهستان سبلان موهبت های طبیعی خود را سخاوتمندانه به ساکنان پیرامونش ارزانی داشته است . به سبب فراوانی و سهولت دستیابی به آب دشتهای اطراف ، سبلان از دیرباز شاهد و جایگاه مدنیت های بسیار مهم درطول تاریخ بوده است. وجود آثار و شواهد متعدد از ادوار مختلف تاریخ ، از هزاره های قبل از میلاد مسیح تا ظهور اسلام ، هریک از شهرهای منطقه را به دوران اشکانیان و ساسانیان و پیش از آن پیوند می دهد.یادمان های تاریخی برجای مانده در منطقه سبلان ، جلوه یی دیگر از توان و استعداد بالقوه آن در جذب توریست و رونق گردشگری در این خطه باستانی بشمار می آیدکه این منطقه قابلیت های بسیار و توان بالقوه فروان برای سرمایه گذاری در فعالیت های توریستی و تفریحی دارد و ضرورت شناخت دقیق و شناساندن پدیده های منحصر به فرد آن به جهانگردان بدیهی به نظر می رسد.سنگ مقدس محراب یا محرابه ،سنگ عقاب یا قارتال ، دریاچه دهانه آتشفشان ، یخچالها و برف چالهایی با قدمت معادل عمر کوهستان، ارتفاعات و قلل با ویژگیهای خاص اراضی و محیطی شامل هرم داغ یا سبلان کوچک با ارتفاع 4هزارو587 متر ، کسری یا آقام داغ با ارتفاع 4 هزار و577متر و جنودارداغی (قبله داغی) با ارتفاع 3هزار و950 متر از ویژگیهای طبیعی این اثر می باشد.دره های معروف سبلان صندوق لو دره سی، دره اسب مرز (اسنز دره سی)، دره آلوارس یا قزل گول لر ، دره کرکری (مجنده)، دمیرچی دره سی، دره دوجاق دره اسماعیل کندی ، دره موئیل از در از درههای این منطقه میباشدمنطقه سبلان دارای چشم اندازهای بسیار با ارزش شامل آبشار گورگور، آبشار سردابه و آبشار شاه بلاغی می باشد یکی از پتانسیل های زیستی و طبیعی منطقه سبلان که به نوبه خود منحصر به فرد است شیروان دره نام دارد.این دره معروف ترین و مشهورترین دره سبلان است که از آبگرم شابیل واقع در شمال سبلان سلطان شروع می شود و تا جنوبی ترین نقطه آن یعنی آت گولی امتداد دارد. همچنین تالابهای آت گولی و قره گل نه تنها اکوسیستم خاصی در کوهستان ایجاد نموده بلکه پذیرای ده ها نوع پرنده از جمله آنقوت و اردک سرسبز می باشد.آتشفشان سبلانآتشفشان سبلان از نوع آتشفشان نقطه ای و مخروط مختلف است که از نظر ساختمان و حجم،شبیه آتشفشانهای قاره ای ولی از نظر ترکیب شیمیایی شباهتی با انواع حاشیه قاره ای ندارد. ارتفاع آتشفشان سبلان از سطح دریا 4800 متر و گدازه ای آن مساحتی معادل 1200 کیلومتر مربع را در بر می گیرد.جاذبه های توریستی منطقه سبلان به دو گروه عمده جاذبه های طبیعی و جاذبه های تاریخی تقسیم می شود. ارتفاعات متعدد و در جوار آن آبهای معدنی موجود ، وجود دریاچه های بزرگ و کوچک ، دشت و جلگه های وسیع پیرامونی ، شرایط آب و هوایی مساعد و مناسب ، همگی از استعدادها و قابلیتهای بالقوه طبیعی ، فراغتی و استراحتی به شمار می آیند.اکولوژی گیاهان منطقه سبلانفصل بهار آغاز رویش گیاهان مرتعی بوده که با ذوب شدن تدریجی برفهای زمستانی شروع می شود و در این مرحله مراتع راژئوفیت های گلدار می پوشاند گونه های تشکیل دهنده سینوزی اردیبهشت ماه مراتع سبلان ، هفت گونه اصلی دارد که پنج گونه از آنها به تیره لاله و یک گونه به تیره آلاله و گونه دیگر به تیره زنبق تعلق دارد.معرفی تنوع گونه ای گیاهان منطقه سبلان به ترتیب اهمیت و تیره های گیاهی :تیره سیر، تیره تاج خروس ، تیره زرشک، تیره گاوزبان ، تیره گل استکانی ، تیره اقطی، تیره میخک، تیره اسفناجیان، تیره سیستاسه ، تیره مرکبان، تیره شب بو ، تیره جگن ها، تیره ریش بز، تیره شاه تره، تیره شمعدانی ، تیره گندمیان، تیره لاله، تیره پنیرک، تیره گل مفربی، تیره کوکنیاریان، تیره پروانه واران، تیره بارهنگ، تیره پیومباژیناسه، تیره ترشک، تیره گوشاب ، تیره آلاله، اسپرکها ، تیره گل سرخ ، تیره بادنجانیان، تیره گل میمون ، تیره قیچ ها ، تیره سنبل الطیب، تیره چتریان.بطور کلی در منطقه سبلان 39 تیره و 256 گونه شناسایی شده و جگن ها از تنوع زیاد برخوردار بوده که تعداد گونه های آن شناسایی نشده است از این تعداد 24 تیره در ارتفاع کمتر از 3000 متری و 9 تیره بین 3500-3000 متری و 6 تیره تا ارتفاع 3900 متری داخل محدوده آثار طبیعی ملی سبلان گسترش دارند که این تیره عبارتند از تیره گل استکانی و مرکبان.حیات وحشگونه های مهم حیات وحش این منطقه عبارتند از خرس قهوه ای ، کل و بز )پازن ( ، خار پشت اروپایی ، انواع سمور، سنگی ، تشی ، رودک ، سیاه گوش ، گرگ ، روباه معمولی ، راسو ، گراز وحشی ، شغال ، خرگوش ، و از مهمترین پرندگان بومی منطقه نیز می توان به عقاب طلایی ، سارگپه ، طرلان ، پیغو، قرقی ، بحری ، لیل ، دلیجه ، دلیجه کوچک ، دم جنبانک، انواع سهره، جغد کوچک ، سبز قبا ، زنبور خوار، هدهد ، انواع چلچله ، انواع چکاوک، پرستو ، بادرچین ، کبک دری، کبوتر چاهی، بادخورک، انواع کلاغ، انواع زاغ ، اشاره کرد.خزندگان منطقه سوسمار ، گرزه مار (افعی ) مار آتشی ، مارچلیپر، لاک پشت مهمیز دار ، مار زنگی است.طبق مصوبه شماره 223 مورخ 21خرداد81 شورایعالی حفاظت محیط زیست قله سبلان (سلطان ساوالان) از محدوده ارتفاع 3600 متر از سطح دریاهای آزاد و به وسعت 6879 هکتار بعنوان اثر طبیعی ملی معرفی گردیده است./146/125

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر